رابطه با اروپا برای ترکیه همه چیز نیست/ برای عضویت در اتحادیه اروپا مردم حرف آخر را می زنند

"اومیت یاردیم" سفیر ترکیه در تهران، در بخش پایانی گفتگوی خود به سوالات خبرنگار مهر درباره روند مذاکرات عضویت کشورش در اتحادیه اروپا و مذاکرات صلح با کردهای مخالف پاسخ داد.

روند پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا تا کجا پیش رفته و آیا در صورت طولانی شدن این مسئله، ترکیه همانطور که آقای اردوغان بارها اعلام کرده، از خواسته خود برای این عضویت چشم پوشی می کند؟

همانطور که می دانید روابط ترکیه و اروپا به 500 سال پیش باز می گردد و سابقه ای دیرینه دارد. اما مناسبات جدید و تلاش برای عضویت در جامعه اروپا سابقه ای حدود 6 دهه دارد. یعنی نخستین اقدامی که در این راستا انجام گرفته، به 60 سال پیش مربوط است. با توجه به این مسئله می بینیم که روند عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا بسیار طولانی شده است. ترکیه کشوری نیست که برای این هدف بیش از 60 سال منتظر بماند. در طول این سالها این روند با افت و خیزهایی همراه بوده به طوری که در برخی مقاطع این تلاشها متوقف و دوباره از سر گرفته شده است.

در راستای پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا مذاکراتی انجام می شود و طی آن سرفصل هایی تعیین شده است. این سرفصل ها تمام حوزه ها از جمله اقتصاد، انرژی، آموزش، مسائل حقوقی و غیره را در بر می گیرد. در حالی که اختلافات بر سر شماری از این سرفصل ها حل و فصل شده، شمار دیگری نیز وجود دارد و مذاکرات بین ترکیه و اتحادیه اروپا در مورد آنها همچنان در جریان است. در این میان متاسفانه مواردی هست که به تنش بین دو طرف دامن می زند از جمله اختلافات در مورد قبرس که از سوی برخی کشورهای اروپایی به عنوان حربه ای سیاسی علیه ترکیه استفاده می شود. این مسئله به یک مانع در مسیر مذاکرات مذکور تبدل شده است.

این در حالی است که ترکیه به عنوان کشوری بزرگ و قدرتمند در منطقه ای استراتژیک قرار گرفته است و مانند ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ترکیه از نظر رشد اقتصادی، تورم، از بسیاری از اعضای کنونی اتحادیه اروپا وضعیت بهتری دارد و نمی توان پیشرفت های آن را نادیده گرفت. ما بدون تاثیرپذیری از مسائل سیاسی مذاکرات خود را با اتحادیه اروپا پی گرفته و آن را در آینده نیز ادامه خواهیم داد. اما این که نتیجه این مذاکرات چه خواهد شد، موضوعی است که باید به تایید ملت ترکیه برسد.

یعنی دولت ترکیه برای تصمیم گیری نهایی در این خصوص همه پرسی برگزار می کند؟

بله، این هم یکی از احتمال های موجود است. حتی ممکن است مذاکرات به نتیجه مطلوب برسد و راه برای عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا هموار شود، اما مردم ترکیه با آن مخالفت کنند. پس در این خصوص حرف آخر را خود ترکیه می زند. در هر حال همه پرسی موضوعی مهمی است و حتی در چند کشور عضو اتحادیه اروپا نیز به اجرا گذاشته شده است. هر چند تا کنون اعلام رسمی از سوی دولت ترکیه در مورد برگزاری همه پرسی انجام نشده اما طبیعی است که این امر شدنی است و نتیجه آن نیز برای ما از هر چیزی مهمتر است.

در هر حال روابط ترکیه با اروپا روابط دوستانه و نزدیکی است و این مسئله در مناسبات دوستانه ما تاثیری ندارد. از سوی دیگر عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا موضوعی نیست که تنها آینده روابط این کشور را تغییر دهد بلکه روابط دیگر کشورهای منطقه را نیز دستخوش تغییر خواهد کرد. همانطور که می دانید عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا به منزله هم مرز شدن ایران با این اتحادیه است، این بدان معنی است که وقتی فردی از مرز ایران به ترکیه وارد شود در واقع وارد اروپا شده است. پس تحول در روابط ترکیه با اتحادیه اروپا بر مناسبات تمام منطقه اثر می گذارد.

همانند ایران، ترکیه نیز کشور بزرگی است و روابط آن به اروپا منحصر نمی شود. ما روابط گسترده ای با کشورهای جهان از چین و روسیه و ایران گرفته تا کشورهای آمریکای لاتین داریم. برای ما تمام این مناسبات مهم است و اینگونه نیست که بگوییم روابط با اتحادیه اروپا برایمان حیاتی است. درست است اگر این مناسبات عمیق تر شود، بهتر است چون ما طی 500 سال روابط نزدیکی با اروپایی ها داشته ایم و با آنها آشنایی داریم و آنها نیز ما را به خوبی می شناسند، اما این که گمان کنیم بدون اتحادیه اروپا کاری از پیش نمی بریم، نه اینطور نیست.

آیا حوادثی که در جریان اعتراضات پارک گزی استانبول پیش آمد و واکنش های منفی اتحادیه اروپا را به دنبال داشت، بر روند مذاکرات ترکیه با این اتحادیه تاثیری داشته است؟

خیر، این وقایع با وجود این که برخی واکنش ها را به دنبال داشت، اما تاثیری در مذاکرات نداشته است. اینها مسائلی است که پیش از این نیز وجود داشته است و ما نمونه های زیادی از آن را تجربه کرده ایم. در این گونه موارد تلاش هایی با ابزارهای گوناگون و به شکلی کاملا غیرعادلانه علیه ترکیه انجام می شود که هدفی جز ایجاد تنش و فشار به ترکیه ندارد.

در مورد این اعتراضات هم وضع به همین شکل است و ما با وجود تبلیغات منفی، مذاکرات را ادامه داده ایم و مسئله ای ایجاد نشده است.

اخیرا نخست وزیر ترکیه به همراه رئیس منطقه کردستان عراق، در دیداری تاریخی به دیاربکر رفته و اظهارات امیدوار کننده ای در مورد حل اختلافات با کردهای مخالف بیان کرد، شما این اقدام را چطور ارزیابی می کنید؟

این رویداد به سیاست داخلی ترکیه مربوط می شود. اینکه آیا این دیدار به یافته شدن راه حلی نهایی در مسئله کردهای مخالف کمک می کند یا نه، سوالی نیست که من بتوانم به آن پاسخ دهم. اما می توانم این را بگویم که ترکیه در دهه های گذشته در راه مقابله با تروریسم متقبل هزینه های سنگینی شده است. با پولی که طی این سال ها در راه نبرد با تروریسم صرف شده می شد صدها بیمارستان و مراکز آموزشی و خدماتی برای مردم ترکیه احداث کرد. گذشته از این، در این درگیری ها هزاران نفر از شهروندان ما جانشان را از دست داده اند که هزینه مالی این زیان را هرگز نمی توان برآورد کرد.

ترکیه در این چارچوب و برای جلوگیری از خسارات بیشتر این درگیری ها، طی سال های اخیر روندی را آغاز کرده و همچنان ادامه می دهد که در نتیجه آن از شدت درگیری ها کاسته شده است. یک اثر آن را می توان این واقعیت دانست که طی هشت ماه اخیر ما شاهد هیچ حمله تروریستی در ترکیه نبوده ایم و هیچ یک از هموطنان ما جانشان را در چنین حملاتی از دست نداده است. در واقع ما در شرایط آتش بس هستیم. امیدواریم که این روند در آینده ادامه یافته و به یک راه حل نهایی منجر شود تا ترکیه با سرعت بیشتری به حرکت خود در مسیر پیشرفت ادامه دهد.

---------------------------

گفتگو: فریدون ناعمی